“Bəşəriyyətin gələcəyi incəsənət dilində danışmaq bacarığındadır” – Böyük Britaniya Azərbaycan Qadınlar Assosiasiyasının təsisçisi Ülviyyə Tağızadə

Qonağımız AWA UK (Böyük Britaniyada Azərbaycan Qadınlar Assosiasiyası) təşkilatının təsisçisi, ictimai xadim, Azərbaycanın Macarıstandakı Səfiri (əvvəllər Çexiya və Böyük Britaniyada səfir olub) Cənab Tahir Tağızadənin həyat yoldaşı Ülviyyə xanım Tağızadədir. Onun işi diplomatik missiyaları, təhsil işlərini və cəmiyyətə xidməti birləşdirir. Ülviyyə xanım üçün təhsil daxili inkişaf yolu və mədəniyyətin, ailənin, humanizmin gələcəyin təməlinə çevrildiyi məkan yaratmaq imkanıdır.

 

– Ülviyyə xanım, Global Art Magazine-ə xoş gəlmisiniz! Siz təhsili yüksək qiymətləndirirsiniz: Siz psixologiya, neyromarketinq, maliyyə, QHT idarəçiliyi və xeyriyyə təşkilatlarında akademik dərəcələr qazanmısınız və çoxsaylı kursları bitirmisiniz. Sizcə, özünütəhsil müasir insanın həyatında hansı rolu oynayır?

– Tamamilə doğrudur: mənim üçün təhsil heç vaxt formal mərhələ olmayıb. Həmişə həyatın bir hissəsi olmuşdur. Hər yeni təcrübə mənim üçün yeni üfüqlər açdı və mən ətrafımdakı dünyanı daha dərindən dərk etmək istədim. Tale məni diplomatik xidmətə və xaricdə həyata gətirəndə dil, mədəniyyət və icma təşəbbüslərinin vacibliyini gördüm. Çexiyada, səfirlərin həyat yoldaşları klubunun üzvü və katib çalışaraq, xarici dilləri öyrənmişəm. Londonda xeyriyyə fondları və onların işləri ilə maraqlandım. Azərbaycanda valideynlər üçün kurslar keçirdim, məktəblərə dəstək olurdum, biliklərimi hər zaman praktikada tətbiq etməyə çalışırdım.

Beynəlxalq münasibətlər və diplomatiya sahəsində aldığım təhsilin təməli qoyuldu, lakin həyat məni daim yeni istiqamətlərə yönəltdi. Uşaqlarla işləyərkən, xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlar da daxil olmaqla, psixologiya və ailəyə dəstək metodlarını öyrənməli olduğumu başa düşdüm. Xeyriyyə işlərində iştirak edəndə vəsait toplama mexanizmlərini və etibarın necə qurulmasını başa düşmək vacib idi. Pandemiya zamanı rəqəmsal psixologiya xüsusilə maraqlı oldu, çünki ünsiyyət, təhsil və sosial əlaqələr sürətlə onlayn rejiminə keçdi.

Mən heç vaxt dayanmadım, çünki təhsil diplomla bağlı deyil, daxili inkişaf, insanları daha yaxşı başa düşmək və cəmiyyətə faydalı olmaqdır. Ailə təhlükəsizliyi ilə bütövlükdə cəmiyyətin təhlükəsizliyi arasında güclü əlaqə var. Mənim üçün hər bir yeni kurs, hər təcrübə müstəqil bir epizod deyil, bilik və xidmətin bir-birinə qarışdığı bir yolun davamıdır.

 

 

– Siz qeyd etdiniz ki, təhsil və yeni bacarıqlar həmişə həyatınızın böyük hissəsi olub. İnkişaf etmək istədiyiniz sahələri necə seçirsiniz?

– Mən həmişə daxildən baxmağa və dərindən araşdırmağa çalışıram. Hətta gözəllik sferasında bir menecer kimi mən bu dünyanın hər tərəfini araşdırmağa başladım: hansı prosedurlardan, hansı inqrediyentlərdən istifadə olunur, marketinq və müştəri kommunikasiyalarını necə düzgün qurmaq olar. Bu, sadəcə maraq deyil; yaradıcı müstəqilliyimi itirmədən, sərbəst qalaraq prosesləri başa düşmək, onların necə işlədiyini görmək istəyidir.

Məni hər sahə maraqlandırır – restoran sənayesi, tədbirlərin planlaşdırılması, xeyriyyəçilik. Hər birinin öz uğur qanunları var: niyə bir restoran populyarlaşır, digəri isə yox, hansı mexanizmlər işləyir, hansı pillələr layihəni uğurlu edir. Mənim üçün bu eyni zamanda həm tədqiqat, həm də yaradıcılıqdır.

– Sizin üçün daha vacib olan nədir: təşkilatçılıq sevgisi yoxsa yaradıcı potensialınızı üzə çıxarmaqdır?

– Məncə, bu iki anlayış ayrılmazdır. Yaradıcılıq hər hansı bir işi – tədbiri, layihəni və ya hətta qonaq qəbulu gözəl təşkil etməyə imkan verir. Onsuz hər hansı bir təşkilat sadəcə mexanika çevrilir. Amma yaradıcılıqla istənilən sahədə uğur qazana, aktuallığını qoruya və prosesdən həzz ala bilərsiniz. Məncə, əmək sevgisi və yaradıcılıq bir-birindən ayrılmazdır: ilk növbədə yaradıcılıq gəlir, ideya yaranır, ilham yaranır, sonra isə bacarıq, nizam-intizam, nəticə gəlir.

 

— Bu, Sizin çoxşaxəli şəxsiyyətiniz haqqında çox şey deyir. Müasir insanların, xüsusən də qadınların daim öz üzərində işləməsi nə dərəcədə vacibdir?

— İnanıram ki, daim öz üzərində işləmək sadəcə bir istək və ya imtiyaz deyil. Bu, həyati zərurətdir. Mən inanıram ki, qadının taleyi gözəllik yaratmaqdır. Qayınanam həmişə deyirdi ki, “ev təkcə təmiz yox, həm də gözəl olmalıdır” və bu sadə müdriklik həyatım boyu mənə yoldaşlıq edib. Gözəllik bir çox cəhətdən özünü göstərir: süfrəni gözəl açmaqda, yemək bişirməkdə, geyinməkdə, makiyaj etməkdə, özünə və ətrafımıza qayğı göstərmək bacarığındadır. Mənbəni öz daxilində tapmaq vacibdir və onu hara yönəltmək öz seçim məsələsidir.

Məsələn, özünüzü inkişaf etdirə biləcəyiniz bir sahə sosial media səhifələrini idarə etməkdir. Bu gün bu, həyatın ayrılmaz hissəsidir, ilk təəssüratları yaratdığımız və gələcək əlaqələr üçün imkanlar açdığımız məkandır. Öz səhifənizi idarə etmək təkcə fotoşəkilləri yerləşdirməkdən ibarət deyil; bu, yaradıcılığı ifadə etmək və estetik və ünsiyyət hissini inkişaf etdirmək üçün bir yoldur. Artıq on beş ildir ki, Instagram hesabıımı idarə edirəm və mənim üçün bu, özünü ifadə etmək, əlaqələr qurmaq, əməkdaşlıq etmək və layihəmi inkişaf etdirmək üçün bir vasitədir. Gözəl bir səhifə saxlamaq üçün bacarıqlarımı artırmaq üçün daim çalışıram.

Yaradıcılıq, dünyanı araşdırmaq istəyi və daim özünü təkmilləşdirmək əsas keyfiyyətlərdir, çünki həyat qısa və keçicidir. Yaşamaq, yeniliklər kəşf etmək və bunu sevinclə etmək üçün vaxtınız olmalıdır.

 

— Ülviyyə xanım, fəaliyyətiniz bir çox layihələri, o cümlədən mədəni layihələri əhatə edir. Hansı yaradıcı təşəbbüsləri xüsusi qürurla xatırlayırsınız?

— Əvvəldən məni mədəniyyət və diplomatiyanın vəhdətinə cəlb etdim. İncəsənət, musiqi, sərgilər və moda mənim üçün sadəcə gözəlliyin ifadəsi deyil, insanlar arasında ünsiyyət və qarşılıqlı anlaşma alətləridir. Xüsusilə fəxr edirəm ki, Azərbaycan moda dizaynerlərini xarici auditoriyaya ilk təqdim edənlərdən biri olmuşam. Mən uğur qazandığım üçün şadam. İnsanlar həmişə bununla maraqlanıblar və indi də maraqlıdırlar.

 

— Mədəniyyət və diplomatiya. İncəsənət çox vaxt diplomatiyanın ikinci dili adlanır. İncəsənətin həyatınızda, o cümlədən səfirin həyat yoldaşı kimi fəaliyyətinizdə hansı rolu var?

— Əminəm ki, diplomatiyanın “yumşaq gücü” diplomatiyanın vacib tərkib hissəsidir və bu gün onun əhəmiyyəti istənilən diplomatik missiyanın uğurunun ən azı yarısını təşkil edir. Mədəniyyət unikal təsir vasitələrinə malikdir.

Mən istərdim ki, mədəni diplomatiya beynəlxalq qarşılıqlı fəaliyyətin 50 yox, 100 faizini təşkil etsin. İnanıram ki, bir gün bəşəriyyət münaqişələr və siyasi oyunlar vasitəsilə yox, konsertlər, sərgilər, mədəni layihələr, enerji və mənəvi sərvət mübadiləsi yolu ilə məsələləri həll edəcək, mədəniyyət əsasinda əməkdaşlıq quracaq. Axı bəşəriyyətin əsl vəzifəsi məhz mədəni mübadilə, hər bir xalqa xas olan dəyərlərin və sərvətlərin ötürülməsidir. Bu cür hadisələr nə qədər çox olarsa, neqativlərə bir o qədər az yer olar. Təəssüf ki, 21-ci əsrdə insanlar münasibətləri yalnız bu təməl üzərində qurmağı hələ tam öyrənməyiblər. Amma bəşəriyyətin böyük potensialı var və mən inanıram ki, mədəniyyət və incəsənət gələcəyə aparan yoldur. İnsanlar yalnız istirahət üçün yox, hər şeydən əvvəl yeni ənənələr və yeni insanlar kəşf etmək üçün səyahət edirlər.

Mənim üçün bu abstrakt fikir deyil, şəxsi qənaətdir. Mədəniyyət mübadiləsi olmadan diplomatiya tam şəkildə uğurlu ola bilməz. Mən bəşəriyyətin gələcəyini incəsənət dilində danışmaq bacarığında görürəm.

 

— Sizin zəngin mədəni ənənələri olan müxtəlif ölkələrdə yaşamaq üzrə böyük təcrübəniz var. Onları Azərbaycan irsi ilə necə birləşdirirsiniz?

— Əminəm ki, ölkəsini xaricdə təmsil edən hər kəs üçün ilk addım öz mədəniyyətini sevmək və mənimsəməkdir. Onun unikal olduğunu və onun vasitəsilə ümumi qlobal irsə töhfə verdiyinizi qəbul edin. Öz mədəniyyətinizi müqayisə etməyə və ya əhəmiyyətini azaltmağa çalışmadan sevdiyiniz və qəbul etdiyiniz zaman özünüzü başqa mədəniyyətləri əhatə etməyə açmaq daha asan olar. İstənilən ənənə, istənilən bədii ifadə hörmətə layiqdir. İncəsənət “doğruya” və “yanlışa” bölünmür – o, sadəcə olaraq mövcuddur və bu, onun dəyəridir. Məhz bu nöqteyi-nəzərdən mən müxtəlif mədəniyyətləri bir-birinə qarşı qoymaqla deyil, ortaq dil tapmaq yolu ilə birləşdirməyə çalışıram.

 

— Xarici tamaşaçılarının Azərbaycan mədəniyyətinə, incəsənətinə münasibəti necədir? Onları təəccübləndirən və təsir edən nədir?

— İnsanları ən çox təəccübləndirən mədəniyyətimizə, incəsənətimizə xas olan heyrətamiz, hüdudsuz insanlıq və dərinlikdir. Xarici tamaşaçıları çox vaxt sadəcə milli koloriti görməyi gözləyirlər, lakin bundan əlavə onlar səmimiyyət, mənəviyyat və xüsusi enerji ilə qarşılaşırlar. İncəsənətimiz və mədəniyyətimiz məhz buna görə inslara toxunur – onlar tamaşaçılaların ürəkləri ilə danışır.

Maraqlı bir hadisəni xatırlayıram: bütün dünyada filialları olan bir Britaniya məktəbi təhsil proqrami çərçivəsində “Əli və Nino” romanını seçdi və məni onlayn görüşə dəvət etdi. Onları geniş mövzular maraqlandırırdı və mənim üçün bu, bir kitab oxumağın bütöv bir ölkə haqqında tam təsəvvür yaratmadığını onlara çatdıraraq, ölkəm haqqında danışmaq fürsəti idi.

Hər şeyi hörmətlə təqdim edəndə, insanlar hər şeyi başa düşməyə və qəbul etməyə başlayırlar ki, bu da çox sevindiricidir. Onlar Azərbaycanı stereotiplərdən yox, onun real mədəniyyətindən, zənginliyi və rəngarəngliyi ilə görürlər.

 

— Sizcə, yaradıcılıq qadınların özünü ifadə etməsinə necə kömək edir?

— Çox gözəl sualdır! Mən ürəkdən inanıram ki, yaradıcılıq qadının daxili azadlığının açarıdır. Mən on bir ildən artıqdır ki, Böyük Britaniyada qadın təşkilatlarında könüllü işləyirəm və bu müddət ərzində çətin təcrübələrdən keçmiş insanlar üçün özünü ifadə etməyin nə qədər vacib olduğunu gördüm. Bu qadınların çoxu dünyanın hər yerindən gələn mühacirlər, vətənlərindən uzaqda olan və çox vaxt çətin həyat şəraitində yaşayan insanlardır. Hər görüşdə qadınların rəqs, rəsm, yemək bişirmək və hətta sosial media vasitəsilə necə yeni güc tapdığının şahidi olurdum. Yaradıcılıq terapiyaya, enerji mənbəyinə və eşitmə yoluna çevrilir.

Mən həmişə deyirəm: yaradıcılıq təkcə kətan və ya səhnə ilə məhdudlaşmır. Qadın üçün yaradıcılıq tükənməz bir ilham mənbəyinə, təbiətlə, başqa insanlarla və özü ilə əlaqə qurma yoluna çevrilir. Ailəsi üçün şam yeməyi hazırlayan qadın da yaradıcıdır, çünki onun işi enerji və sevgi tələb edir.

 

— Ülviyyə xanım, aktiv könüllülük fəaliyyətinizlə bağlı zəngin tarixə malik olduğunuzu nəzərə alsaq, bu böyük enerjini Siz haradan alırsınız?

— Mənim üçün təbiət əsas enerji mənbəyidir. Həftədə bir neçə dəfə parklarda gəzməyə çalışıram: St.Ceyms Park, Hayd Park, ağaclar, quşlar. Bütün bunlar mənim terapiyamdır. Təbiət daxili balansı bərpa edir və məni həyata qarşı minnətdarlıqla doldurur.

Başqa bir ilham mənbəyi uşaqlardır. Onların təbəssümləri, oyunları, səmimiyyətləri mənim üçün böyük sevinc gətirir. Mən qadınlarından, xüsusən də Azərbaycan qadınlarından ilhamlanıram. Mən həmişə qadınlarımızın hər şeyi necə birləşdirə bildiyinə heyranam: səliqəli ev, ailəsinə qayğı, gözəllik, yüksək sosial məsuliyyət və eyni zamanda, peşəkar icra. Bu əsl harmoniya məni motivasiya edir.

Təbii ki, könüllü iş fədakarlıq tələb edir. Başqalarını dəstəkləmək üçün enerji sərf edirsiniz və dəstəyinizin kömək etdiyini görəndə özünüzə və dünyaya minnətdarlıq hissi yaranır. Ancaq gücümü artırmaq və növbəti addımı atmaq üçün ruhlanmaq üçün həmişə təbiətə qayıdıram. Mənə o tükənməz enerji verən təbiətdir.

 

 

— Sevimli rəssamınız?

— Van Qoq. Ən çox sevdiyim rəsm əsəri “Ulduzlu gecə”dir.

 

— Ən çox sevdiyiniz azərbaycanlı rəssam?

— Tahir Salahov. Ən çox sevdiyim rəsm əsəri Tahir Salahovun qızı Aydanın ecazkar ağ kostyum və papaqdakı portreti olan “Aydan”dır. Məncə, bu, bir zirvədir.

 

— İncəsənəti Sizə sevdirən incəsənət əsəri?

— Səhv etmirəmsə, “Ermitaj” adlanan, heyrətamiz dərəcədə gözəl Faberge və digər şah əsərlərinin təsvirləri olan bir jurnalımız var idi. Onları sanki həyatı yenidən yaratmaları birləşdirirdi. İncəsənət həyatı təqlid edir, və ya əksinə. Mən o zaman anladım ki, sənin çəkdiyin və yaratdığın hər şey təbiəti kopyalayır. Mükəmməl incəsənət əslində təbiətdir.

 

 

— Oxucularımıza tövsiyə edəcəyiniz bir kitab.

— Üç kitab tövsiyə edəcəm. Birincisi, Ekhart Tollenin “İndiki Gücü” əsəridir. İkincisi, Hector García və Francesc Mirallesin “İkigai – Uzun və Xoşbəxt Həyatın Yapon Sirri” əsəridir. Üçüncüsü Erix Frommun “Sevgi sənəti” əsəridir.

 

— Sizin üçün Bakını hansı rəng simvollaşdırır?

— Mütləq günəşli rənglər, çalalar. Yəqin ki, narıncıdır.

 

— Azərbaycan qadınını təsvir etmək üçün 3 söz.

— Güclü, gözəl və ismətli.

 

— Global Art Magazine üçün nə arzulayardınız?

— Arzu edirəm ki, həmişə təbiətdən ilham alasınız və o təbiət də öz növbəsində həmişə sizə xeyirxahlıq göstərsin. Qoy jurnalınız təbiətin yaratdığı bütün rənglərlə parıldasın, böyüsün, çiçəklənsin və adı “Global Art” kimi sonsuz olsun!

 

— Təşəkkür edirəm!

 

Müsahibəni aparan Global Art jurnalının baş redaktoru Cəmalə Naxçıvani